Σαρία: Τι ακριβώς σημαίνει για τις γυναίκες του Αφγανιστάν;

H Σαρία σύμφωνα με το Ισλάμ είναι ένα σύνολο νόμων και οδηγιών σταλμένες από τον Θεό. Αποκαλύφθηκαν στον Προφήτη Muhammad και καταγράφηκαν στο Κοράνι, καθώς και στα κείμενα Sunnah και Ηadith (κείμενα τα οποία αναφέρονται στην ζωή του Προφήτη).

Ο νόμος της Σαρία αποτελεί τον βασικό οδηγό για όλες τις εκφάνσεις της ζωής των Μουσουλμάνων. Στην διάρκεια εκατοντάδων ετών έχουν γίνει πολλές προσπάθειες  η Σαρία να ενσωματωθεί στους νόμους του κράτους με διαφορετικούς τρόπους. Η αλήθεια είναι πως σήμερα  δεν υπάρχουν δύο κράτη στον κόσμο όπου το Ισλάμ να είναι η επικρατούσα θρησκεία και στα οποία η Σαρία να ερμηνεύεται ή να εφαρμόζεται με τον ίδιο τρόπο.

Ακόμα και στο Αφγανιστάν, η εφαρμογή του Ισλαμικού νόμου από τους Ταλιμπάν (1996-2001) και από την τελευταία κυβέρνηση του Ghani διέφεραν ουσιαστικά.

Η νέα κυβέρνηση των Ταλιμπάν που πρόσφατα πήρε την εξουσία δήλωσε ότι το συμβούλιο των θρησκευτικών ηγετών θα καθορίσει ποιούς νόμους θα εφαρμόσουν.

Ο Suhail Shaheen, εκπρόσωπος του Πολιτικού Γραφείου των Ταλιμπάν, δήλωσε στο αμερικανικό δίκτυο του ABC : «Κάποιοι νόμοι που δημιουργήθηκαν από τους ανθρώπους μπορεί να αλλάξουν, αλλά όχι οι κανόνες του Θεού». Διφορούμενη δήλωση που αφήνει περιθώριο για πολλές ερμηνείες.

Αν κάποιος εξετάσει την ερμηνεία και εφαρμογή της Σαρία κατά την διάρκεια της προηγούμενης διακυβέρνησης των Ταλιμπάν, το σενάριο για το μέλλον είναι αποκαρδιωτικό. Ειδικότερα, όσον αφορά τις γυναίκες.

Εκείνη την περίοδο, οι γυναίκες στερούνταν κάθε δικαιώματος στην αυτοδιάθεση. Ήταν υποχρεωμένες να παραμένουν έγκλειστες στα σπίτια τους και να βγαίνουν  μόνο με την συνοδεία αντρών του κοντινού συγγενικού κύκλου. Αποκλείστηκαν από την εκπαίδευση και την αγορά εργασίας. Πολλές φορές εξαναγκάζονταν σε γάμο ακόμα κι από την ηλικία των 8 ετών. Εκτός της οικίας του ήταν υποχρεωμένες να μην δείχνουν καθόλου το πρόσωπό τους και σε αντίθεση περίπτωση οι τιμωρίες ήταν ακραίες. Δεν είχαν το δικαίωμα να παρακολουθούν σινεμά ή τηλεόραση ή να ακούν μουσική, εκτός από θρησκευτική. Οι ποινές για παραβίαση των νόμων της Σαρία περιελάμβαναν από ακρωτηριασμό του αντίχειρα (σε περίπτωση που μία γυναίκα είχε βαμμένα νύχια), μέχρι λιθοβολισμό έως θανάτου σε περίπτωση μοιχείας ή εγκατάλειψης της οικογενειακής εστίας.

Είναι προφανές ότι πρακτικές σαν αυτές αντίκεινται στο Διεθνές δίκαιο και στην Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Ο.Η.Ε. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 5 της Διακήρυξης αναφέρεται: «Κανείς δεν επιτρέπεται να υποβάλλεται σε βασανιστήρια ούτε σε ποινή ή μεταχείριση σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική».

Μετά το 2001 και την πτώση των Ταλιμπάν η αλήθεια είναι ότι έλαβαν χώρα αρκετές σημαντικές μεταρρυθμίσεις σε σχέση με τα δικαιώματα των γυναικών. Οι αλλαγές αυτές, πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της εκπαίδευσης γυναικών ως δικηγόρων, εισαγγελέων και δικαστικών λειτουργών, καθώς και στο πλαίσιο της υιοθέτησης νέων νόμων. Ο σημαντικότερος από αυτούς είναι ο νόμος EVAW.

O συγκεκριμένος νόμος τέθηκε σε εφαρμογή το 2009, καθιστώντας 22 πράξεις κακοποίησης γυναικών ποινικά αδικήματα. Στα παραπάνω συμπεριλαμβάνονται: O βιασμός, η βιαιοπραγία, ο εξαναγκασμός σε γάμο, ο αποκλεισμός των γυναικών από το δικαίωμα στην ιδιοκτησία καθώς και ο αποκλεισμός των γυναικών και των κοριτσιών από την εκπαίδευση και από την αγορά εργασίας.

Αν και υπήρξαν ισχυρές φωνές αντίστασης στην εφαρμογή του νόμου μέσα στο Αφγανικό δικαστικό σώμα και κοινοβούλιο, ο EVAW συνεισέφερε ουσιαστικά προς την κατεύθυνση της προόδου και της διευκόλυνσης της αναφοράς  και της διερεύνησης αδικημάτων εις βάρος των γυναικών.

Ωστόσο, η πλήρης εφαρμογή του νόμου παρέμεινε ελλιπής καθώς η αστυνομία, οι εισαγγελείς και οι δικαστές  συχνά απέτρεπαν τις γυναίκες από το να καταγγέλλουν αδικήματα εις βάρος τους. Αντιθέτως, τις προέτρεπαν να αναζητήσουν την λύση εντός του οικογενειακού περιβάλλοντος. Όπως είναι λογικό, για τις γυναίκες που είναι θύματα βίας, οικογενειακής καταπίεσης και είναι οικονομικά εξαρτημένες από τους άντρες τους ή την οικογένεια το να προβούν σε καταγγελία φαντάζει τρομακτικό. Ειδικά, όταν υπάρχουν απειλές για αντίποινα, όπως το να τις απομακρύνουν από τα παιδιά τους.

Παρόλα αυτά, κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει το γεγονός ότι υπήρξε πρόοδος στην αναγνώριση των δικαιωμάτων των γυναικών κατά την τελευταία 20ετία. Θα είναι ευθύνη τόσο των Ταλιμπάν, όσο και της Διεθνούς Κοινότητας η επιστροφή σε μία απάνθρωπη ερμηνεία της Σαρία, υπό την νέα διακυβέρνηση. Από την πλευρά τους οι Ταλιμπάν δεν προβαίνουν σε  καμία δέσμευση, ούτε είναι ξεκάθαροι στο πώς θα εφαρμοστεί ο νόμος. Όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά. Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι η χώρα βρίσκεται ακόμα σε εμπόλεμη κατάσταση. Στο μέλλον, ο ρόλος και η θέση των γυναικών στην Αφγανική κοινωνία θα ενισχυθεί. Γενικότητες, χωρίς δεσμεύσεις.

Από την άλλη πλευρά, οι γυναίκες του Αφγανιστάν-που βίωσαν το προηγούμενο καθεστώς Ταλιμπάν- εκφράζουν εντονότατη ανησυχία και κάνουν απεγνωσμένες εκκλήσεις βοήθειας προς την Διεθνή Κοινότητα. Ίσως, είναι η ώρα να ακούσουμε τα θύματα και να σταθούμε με καχυποψία απέναντι σε νεφελώδεις υποσχέσεις. Η Διεθνής Κοινότητα οφείλει να παρακολουθεί στενά και συνεχώς τις εξελίξεις.

Δέσποινα Γεωργοσοπούλου

Previous Story

H Vinosource-Hydra από την Caudalie θα ενυδατώσει αποτελεσματικά την επιδερμίδα σου

Next Story

Sex and the City: Ποιά είναι η αντικαταστάτρια της Samantha στο reboot της σειράς;

Latest from Blog

BROOKLYNE