Πολλοί από την επονομαζόμενη γενιά Χ, όσους δηλαδή γεννηθήκαμε την δεκαετία του ‘70 έως το ’80, είναι σήμερα γονείς. Κάποιοι από αυτούς έχουν, ήδη, παιδιά στην εφηβεία ή στην πρώτη νεότητα.
Ίσως θα είχε ενδιαφέρον να ρίξουμε μία ματιά στο πώς γαλουχήθηκε η γενιά των σημερινών γονιών. Με ποιες αξίες, εικόνες, συμπεριφορές, προσλαμβάνουσες, πέρασε από την παιδική ηλικία στην εφηβεία κi έπειτα στην ενηλικίωση.
Γονείς μας υπήρξαν οι baby boomers (όρος που επικράτησε στην Αμερική μετά τον Β’Παγκόσμιο Πόλεμο) όσοι, δηλαδή, ήρθαν στον κόσμο μεταξύ 1946-1962. Οι boomers, λοιπόν, κλήθηκαν να μας μεγαλώσουν σε μία Ελλάδα χωρίς ταυτότητα. Μία χώρα μπερδεμένη κοινωνικά, βουτηγμένη στον πολιτικό φανατισμό και στα μίση του πρόσφατου παρελθόντος. Την Ελλάδα της μεταπολίτευσης η οποία δεν ήξερε «πού βρίσκεται και πού πατάει».
Γεννηθείσα το 1978, πρόλαβα εκτός από την σχολική ποδιά στο νηπιαγωγείο και στην 1η δημοτικού και κάτι ακόμα. Την υπέροχη κυλινδρική βέργα. Το θυμάμαι σαν να ήταν χθες. Ακουμπισμένη στην έδρα, δίπλα στα βιβλία και στα τετράδια της Κυρίας Άννας. Όποιο παιδί έκανε φασαρία-κατά 99% αγόρι, τα κοριτσάκια είχαμε μάθει από τότε να κρατάμε το στόμα μας κλειστό- με το πρώτο κάλεσμα της δασκάλας σηκωνόταν στον πίνακα και άνοιγε την παλάμη. Χωρίς δεύτερη κουβέντα. Οι υπόλοιποι παρακολουθούσαμε σιωπηλοί. Η συγκεκριμένη δασκάλα ήταν απομεινάρι της προ-μεταπολιτευτικής εποχής και συνταξιοδοτήθηκε έπειτα από 3 χρόνια. Ακολούθησαν άλλες δασκάλες και δάσκαλοι, νεώτεροι και με άλλη φιλοσοφία.
Στην 4η δημοτικού η δασκάλα δεν μας χτυπούσε, μας μιλούσε για το Πολυτεχνείο και τραγουδούσαμε Σαββόπουλο.Μπερδεμένα παιδάκια. Δίχως μεγάλες ταξικές διαφορές, αλλά με μέγιστες ιδεολογικές! Ίσως θα ήταν καλύτερα να πω κομματικές. Ω ναι! Δεκάχρονα και δωδεκάχρονα παιδιά που βίωναν στο πετσί τους κάτι που με βεβαιότητα δεν τους αναλογούσε. Τον ελληνικό δικομματισμό στο απόγειό του. ΠΑΣΟΚ, ΝΔ.
Προεκλογικές συγκεντρώσεις στο προαύλιο του σχολείου. Με μαθητές από την μία και την άλλη πλευρά να κραυγάζουν συνθήματα. Αυτή η σουρεαλιστική, και συνάμα τραγική εικόνα, αμφιβάλλω αν έχει αποτυπωθεί ποτέ στην ιστορία άλλης χώρας.
Πολλές οι αντιφάσεις, πολλά τα βάρη για τους παιδικούς μας ώμους και μέσα σε όλα αυτά, προσθέστε και την αποσιώπηση της ενδοοικογενειακής βίας. Θυμάμαι έντονα ένα συμβάν. Μας μιλούσε η δασκάλα γιατί το πόσο κακό πράγμα είναι η βία (εμάς γιατί μας χτυπούσε τότε η κυρία Άννα;) και πετάγεται ένα αγοράκι και λέει: «Κυρία, δεν είναι κακό. Εμένα ο μπαμπάς μου χτυπάει το κεφάλι της μαμάς μου στον τοίχο όταν θυμώνει». Σιωπή. Αλλαγή θέματος. Είμαι απολύτως βέβαιη ότι δεν έγινε καμία αναφορά από πλευράς της εκπαιδευτικού. Άλλωστε πού να γίνει και πώς;
Προσπερνάω Γυμνάσιο και φτάνω στο Λύκειο. Δεκαετία του ’90. Η Ελλάδα συνεχίζει το ταξίδι της στην ανωριμότητα, οι ενδείξεις τώρα αποτυπώνονται αλλού. Στις Επαύλεις των νεόπλουτων, στις Κωστοπουλέϊκες εκδόσεις, στον Τζόγο του χρηματιστηρίου. Λεφτά ίσον επιτυχία. Για τους άντρες. Πλαστικές γκόμενες και αυτοκίνητα. Αλλά να σπουδάσει κιόλας το παιδί. Διοίκηση Επιχειρήσεων. Οικονομικά. Αφού δεν γίνεται και Nitro και γιατρός. Δουλειά να βρει, λεφτά να βγάλει. Και το κορίτσι να σπουδάσει, να μπει στο Δημόσιο. Υπήρχαμε και οι άλλοι, μπερδεμένοι κι εμείς. Εμ τι; Να περάσουμε στο Πανεπιστήμιο, δεν είμαστε εμείς για Αγγλίες και Deree, οι υπεράνω. Μέσα σ’ αυτόν τον πανικό και το τραύμα της προετοιμασίας για της Πανελλαδικές, υπήρχαν και οι καθηγητές. Τότε σεξιστικά σχόλια περνούσαν ως μη γενόμενα. Για στήθη, για οπίσθια. Μέσα στην τάξη. Μια εφηβεία άλλο να σου λέω, άλλο να την ζεις. Κουβάρι το μυαλό.
Πανεπιστήμιο μέσα δεκαετίας ’90. Η πολιτικοποίηση παίρνει άλλη διάσταση. Είμαστε πιο συνειδητοποιημένοι κι ας κουβαλάμε οικογενειακά απομεινάρια. Το Πανεπιστήμιο είναι ο χώρος της γνώσης, του περάσματος στην ενηλικίωση, του χτισίματος της πολιτική μας ταυτότητας. Τι πιο υγιές; Mόνο που κι εδώ επικρατεί η κουλτούρα του κομματισμού. Τώρα έχουμε τους ακαδημαϊκούς. Μεγαλοκαθηγητάδες. Με κυβερνητικά πόστα και την εξουσία και στις δύο τσέπες. Θέματα εξεταστικής διαρρέουν, οκ, μόνο αν για όσους ανήκουν στην ΔΑΠ. Παρενοχλήσεις απανωτές. Και; O κόσμος το’χει βούκινο. Καταγγελία; Ουδεμία. Εξουσία ισοδυναμεί με άντρα και σεξ. Τελεία και παύλα. Αηδιάζαμε στα κρυφά μεταξύ μας.
Μεταπτυχιακό στο εξωτερικό. Άλλος πλανήτης. Ανοίγουν δρόμοι, φιλοδοξίες. Κανείς δεν σε παρενοχλεί. Δεν υπάρχει φύλο και εμφάνιση. Υπάρχει γνώση και μεθοδικότητα.
Επιστρέφεις με ελπίδες! Είδες, επιτέλους, με άλλο μάτι την επιστήμη σου. Όχι, ούτε να χωθείς σε κανένα δημόσιο και να σαπίσεις θέλεις, ούτε να πας στο επόμενο βήμα «βρες το καλό παιδί». Θέλεις να κάνεις διδακτορικό. Συντάσσεις την πρόταση. Προσεγγίζεις τον Καθηγητή. Ενθουσιάζεται. Θα δουλεύετε σπίτι του και θα του μιλάς στον ενικό. Τι κι αν εκείνος είναι άνω των 70 κι εσύ 25. Φεύγεις. Πας αλλού. Ναι, άξια, δεν σε παρενοχλεί. Αλλά το κόμμα πρώτα, μετά το Πανεπιστήμιο. Δεν υπάρχει χρόνος για σένα. Ούτε λεφτά για έρευνα. Πού πήγαν τα λεφτά;
Βρες ρε παιδί μου ένα καλό παιδί και παντρέψου να κάνεις παιδιά. Καλό παιδί μεταφράζεται σε ένα με δύο πτυχία και οικονομική άνεση. Τα υπόλοιπα θα τα «βολέψεις». Α! και κοίτα μην στον φάει καμία φίλη σου. Αυτές να φοβάσαι πιο πολύ. Τα τελευταία δεν τα βίωσα, τα άκουγα γύρω μου παντού. Δεν παντρεύτηκα, δεν έκανα παιδιά. Ούτε θέλω. Μπορεί να είναι τυχαίο, μπορεί και όχι. Η πλειοψηφία της γενιάς μου έγιναν γονείς. Μπερδεμένοι γονείς. Αλληλοκερατωμένοι γονείς. Καριερίστες γονείς. Όλα αυτά μαζί γονείς. Δεν πάω για ψυχοθεραπεία δεν είμαι τρελός, γονείς.
Δέσποινα Γεωργοσοπούλου