Πρόσφατα πήγα σε ένα παιδικό πάρτι και βρισκόταν εκεί ένας ανιματέρ για να απασχολεί τα παιδάκια με διάφορα σκετσάκια και παιχνίδια. Τότε ήταν μία από τις στιγμές που συνειδητοποίησα πως έχω μεγαλώσει αρκετά, αφού δεν θυμάμαι να είχαμε εμείς τέτοιου είδους γελοτοποιούς-διασκεδαστές στην δική μας εποχή. Όμως υπήρχαν οι λεγόμενοι clown, οι οποίοι παρατηρώ πως πλέον αποτελούν είδος προς εξαφάνιση.
Και τότε θυμήθηκα μία φίλη μου που φοβάται τους clown. Θυμάμαι μου έλεγε, όταν πηγαίναμε σχολείο, πως όταν ήταν άρρωστη έβλεπε στον ύπνο της clown και της ανέβαινε ο πυρετός και εγώ δεν το καταλάβαινα γιατί εμένα οι clown μου άρεσαν, τολμώ να πω πως με διασκέδαζαν κιόλας.
Απ’ ότι φαίνεται όμως ήμουν από τους λίγους που το έβλεπαν έτσι… Η βιομηχανία του κινηματογράφου το γνωρίζει αυτό και το εκμεταλλεύεται. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που πολλά θρίλερ έχουν ως πρωταγωνιστή έναν clown, ο οποίος είναι… δολοφόνος. Και όλο αυτό δεν ξεκίνησε τώρα. Κι όμως υπάρχει θρίλερ από το 1982, το «Clown Doll-Poltergeist», που αν την έβλεπαν τα παιδάκια της τότε εποχής σίγουρα θα είχαν εφιάλτες τα βράδια. Από τότε βέβαια έχουν βγει κι άλλες ταινίες που έχουν βασιστεί στους clown, όπως είναι η πολύ γνωστή ταινία «It» ή ο «Joker». Ορισμένοι μάλιστα υποστηρίζουν πως οι σεναριογράφοι αυτών των ταινιών ήταν εμπνευσμένοι από τον Αμερικανό κατά συρροή δολοφόνο του 1970, John Wayne Gacy, ο οποίος εμφανιζόταν σε παιδικά πάρτι και φιλανθρωπικές εκδηλώσεις, ως «Πόγκο» ο clown.
Ας μην πάμε όμως μακριά, θυμάστε που κάποτε τα McDonald’s είχαν για μασκότ έναν clown τον ονομαζόμενο Ronal McDonald’s; Η γνωστή αλυσίδα fast food παρουσίασε τον Ronal το 1963 και ενώ πολλοί είχαν προβληματιστεί για την συγκεκριμένη μασκότ, τελικά κατάφερε και έπεισε το καταναλωτικό κοινό. Το 2016 όμως αναγκάστηκε να αποσυρθεί εξαιτίας μίας φάρσας που ξεκίνησε στην Αμερική, η οποία αποδείχθηκε πολύ επικίνδυνη. Όλα ξεκίνησαν όταν μία ομάδα ανθρώπων, ντύθηκε κλόουν και άρχισε να φοβερίζει παιδιά, απειλώντας τα ότι θα τα σφάξουν. Αυτή «πλάκα» εξαπλώθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο και κάθε άλλο παρά αστεία δεν ήταν.
Όταν λοιπόν ρώτησα την φίλη μου γιατί φοβάται τους clown μου απάντησε πως κάτω από την «μάσκα» τους δεν μπορείς να δεις τα πραγματικά τους συναισθήματα, δεν είναι ξεκάθαρα. Επίσης μου παραδέχθηκε πως είναι επηρεασμένη από τις ταινίες τρόμου, ενώ χαρακτήρισε creepy την ταινία «Ένα αστείο κορίτσι» όπου η Αλίκη Βουγιουκλάκη έκανε τον clown.
Κι όμως ο φόβος για τους clown είναι υπαρκτός και ονομάζεται Courlophobia. Έρευνα ψυχολόγων έδειξε πως όσο ο άνθρωπος μεγαλώνει, ο φόβος του για τους clown εξαλείφεται. Ωστόσο δεν έχουν εντρυφήσει στις πηγές του φόβου. Μία πιθανή απάντηση είναι πως οι clown λόγω του make up τους, με το οποίο δεν μοιάζουν με άνθρωπο, προκαλούν ένα απόκοσμο και ανήσυχο συναίσθημα, καθώς τονίζουν πολύ τα χαρακτηριστικά τους και ο κόσμος αισθάνεται απειλή. Ένας λόγος είναι ότι εξαιτίας του make up τους κρύβουν τα συναισθήματά τους δημιουργώντας μία αβεβαιότητα. Ορισμένοι πιστεύουν ότι τα χρώματα που χρησιμοποιεί ο clown για να βάψει το πρόσωπό του, θυμίζουν το θάνατο, τη μόλυνση και το αίμα, προκαλώντας μία αηδία ή αποφυγή. Επίσης η συμπεριφορά των clown μπορεί να χαρακτηριστεί και ως απρόβλεπτη με αποτέλεσμα πολλοί να αισθάνονται άβολα. Ένας ακόμη πολύ σημαντικός παράγοντας είναι ότι ο φόβος για τους clown μπορεί να έχει μεταβιβαστεί σε κάποιον από τα μέλη της οικογένειας του ή μπορεί να έχει προϋπάρξει μία τρομακτική εμπειρία στην αλληλεπίδραση του με έναν clown.
Τελικά η Courlophobia είναι πολύ πιο σοβαρή απ’ ότι φανταζόμουν και οι λόγοι που κάποιοι υποφέρουν λόγω αυτού, είναι λογικοί. Ένα είναι το σίγουρο όμως, ότι θα αρχίζω να βλέπω τους clown με άλλο μάτι.
Λαμπρίνα Καδηγιαννοπούλου