Έλενα Φάκου
Πριν στη ζωή μας να μπει το διαδίκτυο, η ευκαιρία να δούμε μια star σε προκλητική performance ήταν εξαιρετικά σπάνια, τουλάχιστον συγκριτικά με τη σημερινή δυνατότητα που έχουμε στην πρόσβαση σε τέτοιου είδους δεδομένα. Ωστόσο, στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα, ο Irving Klaw, γνωστός και με το nick name “Pin Up King”, υπήρξε πρωτοπόρος φωτογράφος που ασχολήθηκε με τον φετιχισμό και τις εκφάνσεις του έχοντας την οπτική να αναγνωρίσει την ακραία ομορφιά της BDSM ομορφιάς της εποχής του.
Ο Klaw ήταν φωτογράφος και σκηνοθέτης, αλλά πριν από αυτό πουλούσε ερασιτεχνικές ταινίες με σταρ της εποχής, γεγονός που του προσέφερε μεγάλη δημοτικότητα. Σύντομα συνειδητοποίησε ότι η όρεξη του κοινού για τέτοια θεάματα αυξανόταν, και καθώς δεν μπορούσε να βρει αρκετές προκλητικές εικόνες σε ταινίες, αποφάσισε να φτιάξει δικές του φωτογραφίες. Με τη βοήθεια της αδερφής του Paula, ο Klaw σταδιακά δημιούργησε μια δική του αυτοκρατορία Burlesque, (που ονομάζεται Nutrix), φωτογραφίζοντας μοντέλα που έγιναν μεγάλα αστέρια αργότερα – όπως οι Tempest Storm, Blaze Starr, Baby Lake.
Παρόλο που τα ονόματά τους μπορεί να ακούγονται σαν εκλεπτυσμένες εκδόσεις των σημερινών ψευδωνύμων πορνοστάρ, το περιεχόμενο αυτών των φωτογραφιών δεν αποκάλυψε ποτέ περισσότερα από όσα μια ερωτική φωτογραφία, ενώ η επιχείρηση του Klaw βασίστηκε στην αποστολή του υλικού μέσω απλού ταχυδρομείου διότι διαφορετικά θα ήταν παράνομη. Άρχισε να δημιουργεί ερωτικές ταινίες στη δεκαετία του ’50, οι οποίες περιελάμβαναν, μεταξύ άλλων, ένα από τα μεγαλύτερα αστέρια pin-up girls και bondage, την Bettie Page. Ωστόσο, ο Κlaw άρχισε να βλέπει το τέλος της καριέρας του μόλις λίγο μετά την έναρξη του, καθώς άρχισε να αντιμετωπίζει πολιτικά και νομικά προβλήματα, μετά τα οποία αναγκαστικά έκαψε τα περισσότερα από τα αρνητικά του.
Πολλές ερωτήσεις μπορούν να τεθούν σε σχέση με αυτό το είδος τέχνης. Όπως συμβαίνει συνήθως με πράγματα που βρίσκονται μεταξύ του αποδεκτού και του απαγορευμένου, η ερωτική τέχνη που ο Klaw παρήγαγε επέστησε πολύ προσοχή σε αυτό, και άφησε περιθώρια για ατομική ερμηνεία. Δυστυχώς για αυτόν, η δουλειά του έγινε ένας εύκολος στόχος για τους συντηρητικούς. Αλλά για να είμαστε δίκαιοι, δεν ξεπέρασε ποτέ τα όρια. Αυτό ακριβώς κατατάσσει το έργο του στο πλαίσιο του ερωτικού και όχι του πορνογραφικού όπως κατηγορήθηκε. Ωστόσο, ο ευαίσθητος ρόλος μιας γυναίκας και της σεξουαλικότητάς της είναι ένα διαχρονικό ερώτημα, και ας μην ξεχνάμε ότι το φεμινιστικό κίνημα κατηγορεί συχνά αυτόν τον τύπο τέχνης για άλλους λόγους. Σε αυτήν την περίπτωση, διακυβεύεται η εκμετάλλευση των σεξουαλικών χαρακτηριστικών μιας γυναίκας, αλλά και πάλι, σαφώς δεν μπορούμε να είμαστε κριτές εδώ.
Η αφθονία του γυμνού στη σημερινή έποχή έχει αντιστρέψει τους ρόλους και πλέον οι χυδαίες εικόνες είναι τόσο συνηθισμένες όσο αυτές που περιλαμβάνουν ρούχα, γι αυτό τουλάχιστον όταν υπάρχει κάποια ατμοσφαιρικό γυμνό τότε αποτελούν μια εμπνευσμένη έκπληξη.
Σε τελική ανάλυση, τα πράγματα που τώρα αποκαλούμε vintage, στην εποχή τους ήταν το πρωτοποριακά. Το να μπαίνεις λοιπόν στο πρόχειρο στούντιο στον όροφο πάνω από το κατάστημα του Klaw πιθανότατα έμοιαζε σαν εκδρομή στο σχεδόν απαγορευμένο. Αυτό είναι κάτι που οι άνθρωποι δεν μπορούν να γευτούν στο σήμερα, το οποίο ίσως γίνεται εμφανές όταν βλέπουμε ότι πολλές γυναίκες (και άντρες) αγαπούν τις μεταμφιέσεις και, ας πούμε, οι μισές από αυτές συνεχίζουν ακόμα και σήμερα να ντύνονται ως Pin-Up κορίτσια ή όπως παρόμοιοι τύποι ερωτικών χαρακτήρων. Aς μην ξεχνάμε πως το pin up ντύσιμο συνήθιζε να θεωρείται ως μια ελαφριά μορφή πορνογραφίας εκείνες τις μέρες, ενώ τώρα αγκαλιάζεται ως ένα νοσταλγικό αφιέρωμα στο σχεδόν αθώο παρελθόν. Και με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε και εσείς να είστε κορίτσι Pin-Up για λίγο – χωρίς να κριθείτε αρνητικά για αυτό, κάτι που τότε στα 50s δεν ίσχυε.
Τι ήταν λοιπόν, που έκανε τις ταινίες και τις φωτογραφίες του τόσο προκλητικές; Ίσως η απόλυτη σαφήνεια της εικόνας. Οι αναιδείς τίτλοι στις αφίσες της ταινίας, το γεγονός ότι δεν υπάρχει “ομίχλη”, εκτός από αυτή που μπορεί να κρύβει τη γυμνή σάρκα με μερικά κομμάτια ρούχων και από την ίδια την πόζα και τη σκηνοθεσία από το δίδυμο, Irving και Paula Klaw. Επίσης, αυτές οι εικόνες θα είχαν προκαλέσει πιθανώς λιγότερο δράμα αν δεν ήταν φωτογραφίες, αλλά, ας πούμε, σκίτσα. Η προκλητικότητά τους έγκειται στην ακατέργαστη απεικόνιση της σάρκας και του δέρματος, των πραγματικών μερών του σώματος, καθώς και στις αναλαμπές των πραγματικών συναισθημάτων των γυναικών. Το γεγονός ότι το σενάριο είναι πολύ συχνά το ίδιο στις εικόνες (το προηγουμένως αναφερθέν στούντιο πάνω από το κατάστημα) τους δίνει επίσης μια σπιτική εμφάνιση που παίζει με την αντίληψη της οικειότητας και φαίνεται ελαφρώς ανησυχητική. Ωστόσο, αν ρίξετε μια ματιά στις φωτογραφίες «πίσω από τα παρασκήνια», μπορείτε να δείτε έναν ταπεινό, απλό άνθρωπο, να χαμογελά και να γελάει με τα ελκυστικά του μοντέλα. Αυτό θέτει αυτές τις προκλητικές εικόνες σε μια πιο φιλόξενη, χιουμοριστική ατμόσφαιρα.
Έλενα Φάκου
