“Εκεί που ότι λάμπει είναι χρυσός” είναι ο τίτλος ενός ρεπορτάζ του περιοδικου Vogue το 1982. Ο Ιόλας αγόρασε τη γη στην οποία έχτισε τη βίλα το 1965. Ήταν ήδη βαθύπλουτος αλλά ήθελε να επιστρέψει στην Ελλάδα. Έχτισε λοιπόν την έπαυλή του με προδιαγραφές μουσείου. Πικάσο, Ντε Κίρικο, Μιρό, Γουόρχολ, Νταλί, Μαγκρίτ, Ερνστ, Χατζηκυριάκος-Γκίκας, όσο ζούσε ο Ιόλας στο σπίτι του η τέχνη ξεπερνούσε σε αξία πολλά μουσεία μαζί. Ο Άντι Γουόρχολ ξεκίνησε από τις γκαλερί του.

“Ο γκαλερίστ που άλλαξε την τέχνη για πάντα” κατά τους New York Times

Ο Ιόλας ήταν γιος εμπόρου, ήρθε στην Αθήνα με μόνο εφόδιο συστατικές επιστολές του Κωνσταντίνου Καβάφη προς τους Κ. Παλαμά, Α. Σικελιανό, και Δ. Μητρόπουλο. Το 1944 άνοιξε την πρώτη του γκαλερί στη Νέα Υόρκη. Η ελίτ της ΗΠΑ τον λατρεύει. Η κόρη του Φρανκλίνου Ρούσβελτ τον βαπτίζει ‘Αλέξανδρου Ιόλα’. Το γαλλικό κράτος το απονέμει το παράσημο της λεγεώνας της τιμής. Ο ελληνικός λαϊκίστικος συντηρητισμός του ανοίγει πόλεμο τη δεκαετία του 1980. Με πηχυαίους τίτλους για ‘βίλα των οργίων’ και άλλα τέτοια τον απομονώνει κοινωνικά.

“Αλέξανδρος Ιόλας, ο Μέγας” κατά τη “Liberation”

Στις 8 Ιουνίου 1987 αφήνει την τελευταία του πνοή στη Νέα Υόρκη καθώς πάσχει από τον ιό του Aids. Kατάφεραν να τον στοχοποιήσουν εύκολα καθώς χρησιμοποίησαν το επιχείρημα ότι ήταν ομοφυλόφυλος και προσπάθησαν να περάσουν στον κόσμο ότι έχει το προφίλ του «τρελού χωριού με τις γούνες». Όσο για το τι απέγιναν 10 000 έργα τέχνης που βρίσκονταν στις γκαλερί του; Αυτό παραμένει ακόμη ένα τεράστιο ερωτηματικό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η ελληνική πολιτεία έκανε ότι μπορούσε για να τα χάσει.

*Οι φωτογραφίες είναι τραβηγμένες το 2010 στα ερείπια της βίλας του Αλέξανδρου Ιόλα στην οδό Δημοκρατίας στην Αγία Παρασκευή για το περιοδικό Attica Press. Φωτογράφος: Chris AK Μake up Artist: Μαρία Ντολόρες Hair Styling: Αlexander Kalt Boηθός Φωτογράφου: Δημήτρης Μαρίνης Styling: Mατίνα Στυλιανούδη & Mandie

Έλενα Φάκου