Aνεξαρτήτως με το πως μεγαλώνει ο κάθε άνθρωπος, κάποια χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του πιθανόν να αλλάξουν. Το πως όμως θα αλλάξει ο χαρακτήρας του καθενός είναι απρόβλεπτο. Πως επηρεάζει τελικά η ηλικία την προσωπικότητά μας και πόσο διαφέρει ένας μέσος μεσήλικας από ένα μέσο παιδι που πάει ακόμα στο Λύκειο;
Οι ψυχολόγοι για να προβούν σε συμπεράσματα, θα έπρεπε να μελέτησουν ένα συγκεκριμένο γκρουπ ανθρώπων παρατηρώντας και συγκρίνοντας τις συμπεριφορές τους σε διαφορετικές χρονικές στιγμές της ζωής του. Αυτό σημαίνει υπομονή και προσπάθεια, καθώς θα έπρεπε να εξετάσουν τις αλλαγές στη ζωή των ατόμων αυτών για τριάντα ολόκληρα χρόνια, από την ηλικία των 20 ως την ηλικία των 50 ετών. Εναλλακτικά, οι ερευνητές θα μπορούσαν να συγκρίνουν συμπεριφορές και αντιδράσεις ατόμων που βρίσκονται σε διαφορετικές ηλικίες, υποθέτοντας ότι οι διαφορές τους βασίζονται σστην ηλικία και όχι σε άλλους παράγοντες. Αυτή είναι μια πιο εύκολη και γρήγορη μέθοδος. Ευτυχώς, οι δυο αυτές προσεγγίσεις οδηγούν σε ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με το πως ο χαρακτήρας των ανθρώπων αλλάζει με βάση την ηλικία.
Δεν υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να αλλάξει κάποιος
Φανταστείτε πως μεγαλώνουν οι άνθρωποι: Μεγαλώνουν με διαφορετικές προσλαμβάνουσες και φθάνουν σε διαφορετικές κορυφές, όμως οι περισσότεροι, ακολουθούν μια παρόμοια αναπτυξιακή τροχιά.
Tα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας αναπτύσσονται πολύ διαφορετικά
Η ανάπτυξη δεν σταματά στην ενήλικη ζωή, αλλάγές μπορούν να συμβούν καθόλη τη διάρκεια της ζωής. Δεν υπάρχει ένας και μοναδικός τρόπος ούτε “φυσιολογικός” τρόπος να αλλάξει κάποιος, ωστόσο, μερικά μοτίβα είναι πιο κοινά από κάποια άλλα.
Οι λίγο πιο συνηθισμένοι τρόποι να αλλάξει κάποιος
Η αλλαγή των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας των ενηλίκων, έχει μελετηθεί μέχρι την όγδοη δεκαετία της ζωής του. Εδώ θα επικεντρωθούμε στις αλλαγές που συμβαίνουν στα άτομα από τα 20 ως τα 50 τους, επειδή τα ευρήματα είναι περισσότερο πολύπλοκα και λιγότερο συνεπή για τις επόμενες δεκαετίες.
Πολλά στερεότυπα είναι εντελώς λανθασμένα, συμπεριλαμβανομένων αυτών που βασίζονται στην εθνικότητα, η οποία σπάνια επηρεάζει με διαφορετικό τρόπο την εξέλιξη της προσωπικότητας. Παρόλο που τα πιστεύω των ανθρώπων σχετικά με τις αλλαγές της προσωπικότητας μέσα στα χρόνια δεν είναι 100% έγκυρα, είναι ωστόσο σχετικά ακριβή. Για παράδειγμα, αρκετοί θεωρούν ότι οι άνθρωποι γίνονται πιο ευγενικοί, περισσότερο συνεργατικοί, οργανωμένοι και αφοσιωμένοι στο καθήκον τους όσο περνούν τα χρόνια. Και πράγματι αυτές είναι κοινές αλλαγές σε σχέση με άλλες.
Το να γίνει λοιπόν κάποιος πιο συγκαταβατικός, πιο σκεπτόμενος και περισσότερο συναισθηματικά σταθερός μέσα στα χρόνια, συμβαίνει συχνά και σε αρκετούς ανθρώπους. Οι ερευνητές αποκαλούν αυτά τα χαρακτηριστικά ως τάσεις ωρίμανσης γιατί οδηγούν σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Όσον αφορά στα χαρακτηριστικά της εξωστρέφειας και της ειλικρίνειας, είναι λιγότερο ξεκάθαρο αν αυτά επηρεάζονται με την ηλικία, καθώς κάποιοι άνθρωποι μένουν ίδιοι ενώ κάποιοι αλλάζουν. Οι μελέτες εδώ δίνουν διαφορετικά αποτελέσματα τα οποία εξαρτώνται από την ακολουθούμενη μεθοδολογία, γι αυτό δεν μπορούμε να έχουμε ένα ξεκάθαρο αποτέλεσμα.
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι δεν υπάρχει ένα και μοναδικός ή έστω φυσιολογικός τρόπος να αλλάξει κάποιος. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι και είναι όλοι τους νορμάλ, κάτι το οποίο επιβεβαιώνεται και στατιστικά. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν είναι εύκολο να προβλέψει κάποιος το πως ακριβώς θα επηρεαστεί ο χαρακτήρας του κάθε ατόμου καθώς μεγαλώνει, αλλά σίγουρα, θα υπάρξουν κάποιες μεταβολές.
‘Ελενα Φάκου
