Τα τελευταία 24ωρα ο πλανήτης παρακολουθεί εμβρόντητος τις εικόνες από την πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, Καμπούλ, μετά την επέλαση των Ταλιμπάν και την κατάκτηση της εξουσίας στην χώρα.
Χιλιάδες Αφγανών που συνεργάστηκαν με το συμμαχικό καθεστώς φοβούνται για την ζωή τους και αναζητούν απεγνωσμένα διαφυγή. Οι εικόνες από τα διεθνή ΜΜΕ μαρτυρούν μία ατμόσφαιρα, τουλάχιστον τρόμου και πανικού. Αφγανοί κρέμονται από σκάλες αεροσκαφών διεθνών αποστολών που αποχωρούν. Στοιβάζονται, κατά εκατοντάδες, σε εμπορικές δεξαμενές αεροσκαφών. Αυτό το σκηνικό ,που προσομοιάζει σε κόλαση επί γης, δεν μπορεί παρά να προκαλεί συναισθήματα οργής και απελπισίας στο κοινό που παρακολουθεί παγκοσμίως.
Παράλληλα, η Διεθνής Κοινότητα προβαίνει σε μετριοπαθείς δηλώσεις, εν αναμονή των εξελίξεων. Φαίνεται ότι αυτό που περιμένουν να δουν είναι αν υπάρχει ψήγμα αλήθειας σε όσα υποστηρίζει η τρέχουσα ηγεσία των Ταλιμπάν. Εν ολίγοις, δηλώνουν, ότι είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν με την Διεθνή Κοινότητα κι ότι θα εγγυηθούν ένα πλαίσιο διακυβέρνησης όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των γυναικών θα αποτελούν προτεραιότητα.
Είναι οι δηλώσεις αυτές ένα διπλωματικό παιχνίδι προκειμένου να λάβουν αναγνώριση από όσα περισσότερα κράτη μπορούν ή εμπεριέχουν κάποια δόση αλήθειας;
Δυστυχώς, μπορούμε μόνο να περιμένουμε για να το ανακαλύψουμε. Οι ενδείξεις από την Ασιατική χώρα είναι αντιφατικές. Από την μία υπάρχουν μαρτυρίες για διωγμό γυναικών από θέσεις εξουσίας όπως δικαστήρια και από την άλλη γυναίκες δημοσιογράφοι παίρνουν συνεντεύξεις από εκπροσώπους των Ταλιμπάν στην εθνική τηλεόραση.
Θα επιστρέψουμε στις συνθήκες απόλυτης καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με εκτελέσεις, λιθοβολισμούς και ακρωτηριασμούς που επικρατούσαν κατά τη δεκαετία του ’90 ή σε ένα Ισλαμικό μεν κράτος, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα δε;
Καμία δέσμευση από την πλευρά του νέου καθεστώτος δεν μπορεί να ληφθεί σοβαρά υπόψη, κατά την γνώμη μου, όσο αυτή δεν αναφέρεται ρητά στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αυτά ορίζονται από την Χάρτα του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Οτιδήποτε άλλο αφήνει ένα επικίνδυνο κενό: Την ερμηνεία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προσοχή όχι όπως ορίζει το Ισλάμ, αλλά η φονταμεταλιστική ερμηνεία του Ισλαμικού Νόμου από τους Ταλιμπάν.
H Διεθνής Κοινότητα, προτού προβεί σε οποιαδήποτε αναγνώριση του νέου καθεστώτος, οφείλει τουλάχιστον να απαιτήσει ρητή δέσμευση για το παραπάνω. Ταυτόχρονα, έχει υποχρέωση να δεχτεί και να παράσχει πολιτικό άσυλο σε όσους Αφγανούς το ζητήσουν. Ήδη το θέμα της προσφυγικής ροής απασχολεί την Ε.Ε. με την διχογνωμία να κάνει πάλι την εμφάνισή της. Για παράδειγμα η Ισπανία δηλώνει έτοιμη να υποδεχτεί μέρος των προσφύγων και η ακροδεξιά κυβέρνηση της Αυστρίας προτείνει λύση προσφυγικούς καταυλισμούς στις γειτονικές χώρες του Αφγανιστάν.
Σε αυτές τις κρίσιμες ιστορικές στιγμές η Διεθνής Κοινότητα, μέσω των Διεθνών Οργανισμών της όπως ο Ο.Η.Ε και η Ε.Ε., πρέπει επιτέλους να αποδείξει ότι θα σταθεί αντάξια των περιστάσεων. Τι σημαίνει αυτό; Θα τηρήσει και θα εφαρμόσει στην πράξη όσα είναι καταγεγραμμένα στις ιδρυτικές συνθήκες των Οργανισμών αυτών, που δημιουργήθηκαν για την εγγύηση της ειρήνης και την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και δικαιωμάτων.
Δέσποινα Γεωργοσοπούλου
