Σκηνικό θρίλερ στο αεροδρόμιο της Καμπούλ από χθες το βράδυ. Πλήθος Αφγανών προσπαθεί να δραπετεύσει από την χώρα και το νέο καθεστώς της κυβέρνησης Ταλιμπάν. Απίστευτες εικόνες με ανθρώπους να κρέμονται από τις σκάλες αεροσκαφών διπλωματικών αποστολών, προσπαθώντας να γλυτώσουν από αυτό που τους περιμένει. Πυροβολισμοί ακούγονται στον αέρα. Ένα κορίτσι φέρεται να βρήκε τραγικό θάνατο, καθώς ποδοπατήθηκε από το πλήθος. Οι σύμμαχοι που απέμειναν εγκαταλείπουν σε πανικό. Σκηνές ιστορικές που επαναλαμβάνονται μέσα στους αιώνες.
Η πλειονότητα των αμερικανικών και συμμαχικών στρατευμάτων αποχώρησαν από το Αφγανιστάν ήδη από τον Μάιο, αφήνοντας πίσω μόνο κάποιες δυνάμεις του ΟΗΕ. Το κακό σενάριο επαληθεύτηκε. Οι κυβερνητικές δυνάμεις στάθηκαν αδύναμες να αντιμετωπίσουν την εξάπλωση των Ταλιμπάν, οι οποίοι κατέκτησαν την πρωτεύουσα Καμπούλ και την εξουσία.
Τι σηματοδοτεί αυτή η εξέλιξη για το μέλλον των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σ’ αυτήν την χώρα και ειδικότερα για τα ατομικά δικαιώματα των γυναικών;
Δυστυχώς, οι προβλέψεις κάθε άλλο παρά αισιόδοξες μπορεί να είναι. Ήδη οι Ταλιμπάν, που συσπειρώνονται με άλλες φονταμενταλιστικές οργανώσεις που πρόσκεινται στον ISIS, εναντίον των κυβερνητικών δυνάμεων, έδειξαν τις προθέσεις τους πριν πάρουν την εξουσία. Γυναίκες που είχαν καταφέρει να δουλεύουν σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, εκδιώχθηκαν βίαια και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν σπίτια τους και να μείνουν έγκλειστες.
Πριν από το 2001 και την επέμβαση στο εσωτερικό του κράτους, με πρωτοστάτες τις ΗΠΑ και 42 άλλες χώρες, οι Ταλιμπάν ασκούσαν μία δική τους ερμηνεία του Ισλαμικού Νόμου. Εκείνη περιελάμβανε , μεταξύ άλλων, τον αποκλεισμό των κοριτσιών από την εκπαίδευση, από την εργασία εκτός σπιτιού και την απαγόρευση της παρουσίας τους σε δημόσιους χώρους χωρίς την συνοδεία αρσενικού συγγενή. Οι γυναίκες που δεν ακολουθούσαν τους νόμους αυτούς υπέφεραν από εξευτελισμό έως και ξυλοδαρμό από τις δυνάμεις της θρησκευτικής αστυνομίας των Ταλιμπάν.
Η επιστροφή των Ταλιμπάν εγγυάται την επιστροφή τέτοιων πρακτικών -οι οποίες δεν εξαλείφθηκαν εντελώς τα τελευταία χρόνια, ακόμα κι όπου την εξουσία είχαν οι κυβερνητικές δυνάμεις-ωστόσο, το σίγουρο είναι, ότι τώρα θα επιστρέψουν καθολικά και ίσως, είναι ακόμα πιο βάρβαρες προς ένδειξη παραδειγματισμού.
Ήδη υπάρχουν φωνές Αφγανών γυναικών στο twitter που εκπλιπαρούν για διεθνή βοήθεια. Οι γυναίκες οφείλουν να είναι ενωμένες παγκοσμίως και να ασκούν διεθνή πίεση για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Φαίνεται πώς το Αφγανιστάν ανοίγει την πόρτα στον χειρότερο Μεσαίωνα.
Ο Πρόεδρος Γανί εγκατέλειψε την χώρα, ένδειξη ότι το μέλλον υπό τους Ταλιμπάν αναμένεται εξαιρετικά δυσοίωνο. Οι ίδιοι, με επίσημη δήλωσή τους, αναφέρουν ότι επιθυμούν να διασφαλίσουν την αυτοκυριαρχία του Αφγανιστάν και δεν θα στραφούν ενάντια σε κανένα κράτος, αντιθέτως επιθυμούν και την συνεργασία με την διεθνή κοινότητα. Τα δεδομένα όμως είναι τα εξής. Με την επιβολή του Ισλαμικού νόμου, όπως αυτός ερμηνεύεται από τους Ταλιμπάν, θα υπάρξει πλήρης καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιστροφή στον σκοταδισμό. Γυναίκες στερούνται κάθε ανθρώπινου δικαιώματος και θα παραμένουν έγκλειστες στα σπίτια τους, ομοφυλόφιλοι κινδυνεύουν με θάνατο, η ανθρώπινη ζωή χάνει κάθε αξία.
Ήδη υπεγράφη δήλωση 60 χωρών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρεται: «αυτοί που βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας» στο Αφγανιστάν φέρουν «την ευθύνη» και θα «δώσουν λόγο» για την «προστασία της ανθρώπινης ζωής και της ιδιοκτησίας» και καλούν να υπάρξει «άμεση αποκατάσταση της ασφάλειας και της δημόσιας τάξης».
Το προσφυγικό κύμα αναμένεται τεράστιο και ήδη η Ε.Ε. προετοιμάζεται. Ας ελπίζουμε πως οι άνθρωποι που θα τα καταφέρουν να διαφύγουν θα λάβουν άμεσα πολιτικό άσυλο και ο δυτικός κόσμος θα είναι σε ετοιμότητα για να τους υποδεχθεί με συνθήκες που σέβονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Δέσποινα Γεωργοσοπούλου
